Anatomia - nerwy czaszkowe

Nerwy czaszkowe (łac. nervi craniales) – 12 par nerwów rozpoczynających się  na obszarze mózgowia i przebiegających głównie w obrębie głowy.

Skoro nerwów czaszkowych jest 12 par, proponuję przy zapamiętywaniu skorzystać z techniki cyfrowo-kształtowej. Ci, którzy ją znają mają gotowe zakładki pamięci – ułatwiające kotwiczenie informacji i ich sprawne przypominanie.  Jeżeli nie znasz tej metody, proponuję poświęcić kilka minut na przygotowanie własnych haków pamięci.

W metodzie tej wykorzystujemy podstawowe zasady mnemotechniki:

  1. Umysł zapamiętuje obrazy! Obrazy zapamiętujemy tysiące razy szybciej niż wyrazy.
  2. Informacja nowa musi zostać powiązana z informacją znaną.

W praktyce polega to na tym, że używamy wyobraźni (nie tylko logiki) do  zapamiętywania oraz, że nową wiedzę kotwiczymy, czyli wiążemy z wiedzą już nam znaną. W tym przypadku nerwy czaszkowe będziemy „przywiązywać” do numerów (liczb od 1 do 12). Ponieważ cyfry są dla umysłu kiepskim obrazem i do tego abstrakcyjnym, aby je wykorzystać w celu szybkiego zapamiętywania zamieniamy każdą cyfrę na przypominający ją obraz. W ten sposób tworzymy obrazowe zakładki pamięci uszeregowane wg kolejności (jak cyfry).

Poniżej moja propozycja, ale oczywiście najskuteczniejsze będą własne pomysły oparte na indywidualnych intuicyjnych skojarzeniach.

1.  
bo przypomina
wędkę
5.  
Weź w obie dłonie
pisaki i narysuj cyfrę
5 –razem dają jabłko. 
9.  
bo
przypomina
parasol 
2.  
bo przypomina
łabędzia
6.  
bo przypomina
kłódkę
10.  
bo banknot
10 zł
3.  
bo przypomina
ptaka w locie
7.  
bo przypomina
kosę
11.  
jak kijki do
nordic
walking
4.  
bo przypomina
krzesło
8.  
bo dwie kulki-
bałwanek
12.  
kalendarz
bo 12 miesięcy

  Zanim przystąpisz do korzystania z tej metody, należy wyćwiczyć szybkie i automatyczne przypominanie sobie, jaki obraz zastępuje daną cyfrę (liczbę). Czyli co to jest: 8?, a 2? i 9? I na odwrót: mewa w locie to …, krzesło to … kłódka … Można też w złożeniach: jabłko pod parasolem? Bałwan na krześle? Łabędź z kijkami?

Metodę warto opanować perfekcyjnie, gdyż ma szerokie zastosowanie do zapamiętywania wszelkich informacji hierarchicznych. Więcej zakładek cyfrowych (niż 15) nie ma potrzeby tworzyć, gdyż dla większej ilości informacji proponuję inne metody (pałac pamięci, system pamięciowy).

Wracając do nerwów czaszkowych.

Skuteczne zapamiętywanie to umiejętny balans między wyobraźnią a wiedzą. Wiedza ma służyć rozumieniu oraz znajdowaniu relacji (tu korzystamy z logiki i szukamy sensu), wyobraźnia zaś ma pomóc zapamiętać (więcej i szybciej) – tu pozwalamy sobie na zupełny brak logiki, konsekwencji oraz odchodzimy od wiedzy a oddajemy się fantazjowaniu.

Wiem, że nie jest to łatwe – wrzucić na luz i dać się ponieść wyobraźni. Wiem też, że warto i że zwielokrotnia to nasze mentalne możliwości.

Krok pierwszy: zakotwiczyć te nerwy czaszkowe przy pomocy cyfrowych zakładek pamięci. Na początek zapamiętujemy tylko nazwy i kolejność! Absolutnie nie uczmy się od razu typu włókien, przebiegu, funkcji i unerwienia. Stosujemy zasadę porcjowania wiedzy i systematycznego jej rozbudowywania (poprzez utrwalanie małych porcji i przyłączanie kolejnych małych a nie od razu zapychanie pojemności pamięci roboczej poprzez nadmiar nowych informacji)

Zatem:

Pierwsza para nerwów czaszkowych to nerwy węchowe (nervus olfactorius).

1 = wędka + nerwy węchowe

Widzę jak wędkarz wyciąga rybę i ją wącha.

Każde wymyślone połączenie: numer i nerw należy sobie wyobrazić! Najlepiej zamknąć oczy i naprawdę zobaczyć to „oczyma wyobraźni”. Czyli pobudzić swoją korę wzrokową do pracy i uruchomić tworzenie śladów pamięciowych!) Bez tego etapu techniki pamięciowe są bezużyteczne.

Druga para nerwów czaszkowych to nerwy wzrokowe (nervus opticus).

2 – łabędź i wzrok.

Widzę (wzrokiem ;) łabędzia. Mogę też zajrzeć łabędziowi głęboko w oczy, zastanawiam się, czy łabędź ma dobry wzrok? A może łabędź w okularach? To kilka propozycji – najlepsza będzie wymyślona przez Ciebie. Po prostu połącz dwie informacje: łabędź i wzrok.

Trzecia para nerwów czaszkowych również związana jest ze zmysłem wzroku. Nerw III, czyli okołoruchowy (nervus oculomotorius).

3 – mewa i nerw okołoruchowy.

Czyli wokoło mnie fruwa mewa. Wokoło się rusza.

Czwarta para nerwów czaszkowych to nerwy bloczkowe (nervus trochlearis).

4 – krzesło i bloczki

Na krześle widzę bloki mieszkalne, tylko trochę mniejsze takie „bloczki”. Ale może też na krześle siedzieć ktoś, kto ma białe loczki

Piąta para nerwów czaszkowych to nerwy trójdzielne (nervus trigeminalis).

5 = jabłko + nerwy trójdzielne. Trzeba teraz podzielić jabłko na trzy równe części.

Szósta para nerwów czaszkowych to nerwy odwodzące (nervus abducens)

6 = kłódka i nerwy odwodzące.  Kolega chce się włamać i otworzyć kłódkę, a ja go od tego odwodzę.

Siódma para nerwów czaszkowych to nerwy twarzowe (nervus facialis)

7 – kosa + nerwy twarzowe. Patrzę jak ktoś kosi trawę i wykrzywia twarz.

Ósma para nerwów czaszkowych to nerwy przedsionkowo-ślimakowe (nervus vestibulocochlearis).

8 = bałwan + przedsionek i ślimak. To zabawna historia: w przedsionku stoi bałwan i się chowa przed ślimakiem (lub w przedsionku po bałwanie chodzi ślimak).

Dziewiąta para nerwów czaszkowych to nerwy językowo-gardłowe (nervus glossopharyngeus).

9 = parasol i nerwy językowo-gardłowe. Leje deszcz, stoję pod parasolem, widzę, jak ktoś pokazuje mi wielki język, ma też okropnie zaczerwienione gardło. Albo pod parasolem stoją dzieci: jedno wystawia język a drugie wrzeszczy na całe gardło.

Dziesiąta para nerwów czaszkowych to nerwy błędne (nervus vagus).

10 – dycha (10 zł) i błąd. Płacę za coś i się pomyliłam, dałam o dychę więcej.

Jedenasta para nerwów czaszkowych to nerwy dodatkowe (nervus accessorius).

11 – kijki (lub narty) + dodatek. Kijki mają teraz specjalne dodatki (krokomierze, odblaski…) lub wybieram się na kijki (narty) i biorę komplet dodatkowy, na wszelki wypadek.

Dwunasta para nerwów czaszkowych to nerwy podjęzykowe (nervus hypoglossus).

12 – kalendarz + nerwy podjęzykowe. W kalendarzu zapisuję, kiedy mam brać leki (podjęzykowe) lub też zaznaczam kiedy mam kurs językowy.

 

Krok drugi: sprawdź, czy pamiętasz kolejność zapamiętanych nerwów. Czyli krótka powtórka. Przypominam sobie cyfry, a właściwie zakładki cyfrowe: 1 to wędka – wędkarz – wącha rybę (nerw węchowy), dwa – łabędź w okularach (nerw wzrokowy), 5 – jabłko próbuje podzielić na 3 równe części – nerw trójdzielny. I tak po kolei, od końca (12 – kalendarz ten kurs językowy – nerw podjęzykowy, 11 – dodatkowe kijki) i na wyrywki (7 – twarzowy). Powtórka zawsze powinna być dokonywana z pamięci (czyli z głowy), jeżeli czegoś nie pamiętamy, to zaglądamy do materiałów. Powtórka nie polega na ponownym czytaniu lub przeglądaniu już czytanego tekstu! Wówczas zamiast utrwalać, umysł rozpoznaje, że to już widział i nudząc się natychmiast traci zainteresowanie i koncentrację.

Krok trzeci: teraz dokładaj kolejne informacje, które potrzebujesz na dany temat wiedzieć.

1 – nerw węchowy - nervus olfactorius

Olfactorius:  Ola + fakt + orius (trudne nazwy dzielimy na mniejsze, strawniejsze porcje i szukamy do nich skojarzenia). Ola czytała FAKT o Pistoriusie… i wąchała róże (lub cos innego pachnącego, aby skojarzło się z węchem).

„Aksony przebijają blaszkę sitową kości sitowej, docierając do opuszki węchowej (przełączenie w kłębuszkach węchowych).”

Wracam do wędkarza - (nr 1 wędka, obok siedzi Ola, czyta fakt …) i widzę, jak wrzuca rybę do sitka (w sitku jest blaszka i jakaś kość).

2 - nerwy wzrokowe - nervus opticus

Tu nie ma potrzeby odwoływać się do wyobraźni, gdyż rzecz jest oczywista i wystarczy użycie wiedzy (opticus).

„Aksony zbiegają się ku tarczy n. wzrokowego, gdzie przechodzą do czaszki drogą kanału wzrokowego. Włókna tworzą skrzyżowanie wzrokowe, potem jednoimienne pasma, kończące się w ciałach kolankowatych bocznych.”

Przy tym nerwie chcę zapamiętać tarczę (czyli do łabędzia dokładam tarczę – widzę, jak płynie z piękną tarczą) potem jak płynie kanałem, nagle jest skrzyżowanie (jak drogowe), droga robi się jednopasmowa, na bokach leżą kolanka „hydrauliczne”.

3 – nerw okołoruchowy - nervus oculomotorius

Nazwa okulomotorius też nie wymaga szczególnych zabiegów (motoryka – ruch)

„Aksony opuszczają śródmózgowie poprzez dół międzykonarowy, biegną w ścianie zatoki jamistej, do oczodołu dostając się szczeliną oczodołową górną”

Tu wracamy do nr 3, czyli mewy. Mewa wyfrunęła ze środka wydm (śródmózgowie), potem przefrunęła między konarami i poleciała nad zatokę (w niej była jama – zatoka jamista). Patrząc na mewę coś wleciało mi do oka (oczodołu) przez szczelinę (między powiekami).

W ten sposób do każdego nerwu należy stworzyć obrazową historię. Człowiek zapamiętuje dużo łatwiej i chętniej opowieści niż fakty. Zatem najpierw zamieniamy fakty na opowieiści (historie im barwniejsze, tym łatwiej je zapamiętać) a później robimy rzecz odwrotną – z historii odtwarzamy to, co potrzebne, czyli fakty, nazwy, kolejności, funkcje itd.

Przy pisaniu korzystałam z wikipedii oraz strony www.neuropsychologia.org. Artykuł stanowi wskazówkę i ma służyć jako inspiracja. Jeżeli jakiś konkretny nerw sprawia szczególne trudności (w zapamiętaniu oczywiście) to proszę przesłać tekst, którego potrzebujecie się nauczyć – wówczas przykład może być bardziej adekwatny do potrzeb. 

Artykuły powiązane

Tęcza – najczęściej cieszy i wywołuje podziw. 
        Najprostszy sposób na zapamiętanie kilku informacji w ustalonej…
Zapamiętaj kilka wyrazów dzięki którym pozbędziesz się samogłosek ...